Grond gewoon goed gebruiken
Wouter en Kathinka Kamphuis zijn met hun boerderij 't Leeuweriksveld lid geworden van de Sleipnir Coöperatie. Al lang geleden hebben zij ervoor gekozen de grond van hun bedrijf niet in privébezit te hebben.
Over het waarom daarvan spraken zij in een interview in tijdschrift Driegonaal:
Wouter: In een gezonde samenleving zouden we anders omgaan met het eigendomsrecht dan nu gebruikelijk is. Aan allerlei dingen hangt nu een prijskaartje, maar dat zou wat ons betreft niet zo moeten zijn. Bijvoorbeeld aan grond. Maar grond is niet door mensen gemaakt, die treffen we aan als we geboren worden. Grond kan geschikt worden gemaakt voor landbouw, maar de hoeveelheid grond kan niet vermeerderd worden. Er is geen zinnige reden te bedenken waarom een mens bij zijn geboorte meer of minder recht op grond zou hebben dan enig andere mens. Zo zouden we het ook wettelijk moeten regelen: ervan uitgaan dat iedereen een gelijk recht heeft op grond, en dat grond dus feitelijk van niemand is.
Vervolgens zou landbouwgrond in gebruik moeten worden gegeven aan de mensen die de grond op een vruchtbare manier kunnen beheren. En daarbij zou niet geld maar vaardigheid het belangrijkste criterium moeten zijn: grond moet worden gebruikt door de mensen die daarvoor de capaciteiten hebben, niet door degene die er de hoogste prijs voor kan betalen. Zo kan de grond worden beheerd en gebruikt ten dienste van de gemeenschap.
Kathinka: Wanneer wij daar nu over praten, vragen mensen zich altijd af hoe het dan in zijn werk gaat dat grond dan ook echt door capabele boeren wordt beheerd. Hoe moet dat dan, als grond niet door de meestbiedende in gebruik wordt genomen? - Maar dat iemand de hoogste prijs neer kan leggen is er natuurlijk helemaal geen garantie voor dat hij ook een bekwame boer is. Dus juist wanneer het gebruik van grond wordt toebedeeld op basis van capaciteiten, zal de grond worden beheerd en bewerkt door mensen die graag boer worden en die daarvoor de capaciteiten hebben. Dit is eigenlijk een non-issue, mensen blijven vaak op deze vraag steken maar als grond niet meer verkocht kan worden, lost het zich vanzelf op.
Veel belangrijker is de vraag: wat betekent het als je als boer op deze manier met de grond kunt werken, zonder dat de grond je eigendom is? Je werkt zolang je daarvoor de capaciteiten hebt en die ook wil inzetten. Als dat niet meer het geval is, houdt het op. Vóórdat je met de grond kunt werken, en nadat je niet meer met die grond kunt of wilt werken, kun je niets met die grond: je kunt hem niet kopen en ook niet verkopen.